چهارشنبه ۱۲ ارديبهشت ۱۴۰۳ - 
بیماری مزمن فساد اداری:
نگاهی به ویژگی‌های ساختار اداری سنتی و محیط اجتماعی و سیاسی تاریخ معاصر ایران نشانگر مفاسد اداری بسیاری بوده است. مقام و مسوولیت، ثروت کلانی به همراه داشت و بسیاری از افراد با دادن رشوه، به مقام‌های دولتی و حکومتی دست می‌یافتند و به این ترتیب، مسیر فساد را در جهت منافع شخصی می‌پیمودند.فساد اداری فقط ویژگی نظام‌های استبدادی سنتی نیست و در بیشتر نظام‌های اقتدارگرا و دیکتاتوری و حتی در بعضی دموکراسی‌های صنعتی دیده می‌شود.با وجود این، شکل‌های اداری، عمق و دامنه آن و مجاری و فنونی که از طریق آنها اعمال می‌شود، تابع ویژگی‌های اساسی نظام سیاسی است. از این رو، می‌توان فساد اداری را در اغلب حکومت‌ها و دوره‌های تاریخی ایران مشاهده کرد.در ادامه این گزارش، پدیده فساد اداری در دوران‌های مختلف تاریخ معاصر ایران از جمله در دوره قاجار و دوره پهلوی مورد بررسی قرار گرفته است .
کد خبر: ۳۹۳۲۵۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۰۳
توسعه نیافتگی اقتصاد ایران؛
حسین عظیمی آرانی (۱۳۲۷ در آران و بیدگل - ۱۸ اردیبهشت ۱۳۸۲ در تهران) اقتصاددان ایرانی بود. عظیمی در اولین سمینار بازسازی اقتصاد ایران پس از جنگ، که در سال ۱۳۶۸ برگزار شد، به صراحت نقایص و اشتباهات فاحش سیاست‌های تعدیل اقتصادی در برنامه اول توسعه را تشریح نموده و به درستی، بحران اقتصادی ناشی از آن را پیش‌بینی کرده بود. وی اعتقاد داشت اقتصاد، از علوم انسانی است، بنابراین تئوری اقتصاد ملی باید بر اساس اقتضائات ملی تدوین شود. فشار غیرمستقیم دولت بعضی‌ها آنقدر مرحوم عظیمی را در تنگنا قرار داد که منجر به حاشیه گرایی و سرانجام فوت او شد. زنده یاد دکتر حسین عظیمی در کتاب مدار‌های توسعه نیافتگی در اقتصاد ایران، ص ۳۸۲ بیان می‌دارد که در جامعه‌ای که عمر متوسط تحولات سیاسی آن ۸ تا ۱۰ سال است هیچ گاه اقتصاد پا نمی‌گیرد. بعضی مرحوم‌ها در آخرت چگونه باید پاسخگوی فشار‌های وارد بر زنده یاد عظیمی باشند، خدا می‌داند. توصیه داریم که ویدئو کلیپ انتهای متن برای آشنایی با منظومه فکری حسین عطیمی را الزاما مشاهده کنید.
کد خبر: ۳۹۱۱۱۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۱۷
محمدکاظم حقانی‌فضل:
چندی پیش جلسه گفت‌وگویی بین دو جامعه‌شناس دین با موضوع دینداری در ایران برگزار شد. در این گفتگو دکتر حسن محدثی گیلوایی گزارش‌هایی مبنی بر کاهش و افول دینداری در ایران ارائه داد و در نقطه مقابل دکتر علی‌رضا شجاعی‌زند ضمن نقد پیمایش‌های انجام‌شده معتقد بود آنچه در ایران رخ داده تحول دینداری است نه تنزل. به نظر می‌رسد برای اینکه بتوانیم با هر یک از این جامعه‌شناسان دین همراهی یا مخالفت کنیم نخست باید پاسخی به چند پرسش بیابیم و سپس به ارزیابی سخنان جامعه‌شناسان دین برسیم و بین تحول و تنزل داوری کنیم. به این منظور نخست گزارشی گذرا از مناظره این دو استاد جامعه‌شناسی دین را مرور می‌کنم و سپس به پرسش‌های بایسته این بحث می‌پردازم.
کد خبر: ۳۹۱۰۶۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۱۶
فردین علیخواه:
این روز‌ها در خانه‌های جدیدی که اغلب متراژ بالایی دارند، کلمه «مطبخ» توجه آدم را جلب میکند به این شکل که در مجاورت آشپزخانه، اتاقک‌مانندی ایجاد می‌شود که در واقع، همان آشپزخانه است، ولی عملکرد متفاوتی دارد و از دیده‌ها پنهان است.آشپزخانه و مطبخ، مجاورت سنت و مدرنیته در کنار هم است. پرسش آن است که اگر ما دلبستۀ سنت هستیم چرا تکلیف خودمان را مشخص نمی‌کنیم؟ هم آشپزخانه مدرن را می‌خواهیم و هم مطبخی که یادگار جامعه قدیم است؟ این تناقض است.
کد خبر: ۳۸۹۲۳۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۳/۱۷
میزگرد دین و وقایع ۱۴۰۱:
محمدحسین نظری، خبرنگار:یکی از جنبه‌هایی که در ماه‌های گذشته درباره حوادث ۱۴۰۱ در گفتگو‌ها کمتر به آن پرداخته شده، سویه‌های دینی این حوادث بوده است. سوال این است که آیا پایگاه‌های دینی و دین به‌مثابه مرجع بیرونی نسبتی با این حوادث داشت و آیا از رفتارها، شعار‌ها و مواضع لیدر‌ها و کنشگران این حوادث می‌توان نکته‌ای در این باره استنتاج کرد؟ آیا حوادث اخیر به معنی گرایش عموم جامعه ایران به بی‌دینی است؟ برای پاسخ به این سوالات سراغ محسن صبوریان، عضو هیات‌علمی دانشکده علوم اجتماعی تهران و جبار رحمانی عضو هیات‌علمی موسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم رفتیم. مشروح این نشست را در ادامه از نظر می‌گذرانید.
کد خبر: ۳۸۷۰۳۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۲/۲۱
تعارض و خشم؛
کیومرث اشتریان در یادداشتی به بیان آسیب شناسی اعتراضات مردمی ایران بعد از مرگ مهسا امینی پرداخته است و خشم ایجاد شده در جوانان و نیروهای سیاسی را عامل و محرک اعتراضات اخیر می داند. وی معتقد است که «جنگِ خشم» از طریق رسانه‌ها دامن زده می‌شود. این خشم ناشی از زخمی عمیق است که در مواقع بحرانی همه اختلاف‌نظر‌های سیاسی را تحت‌الشعاع خود قرار می‌دهد و جامعه را به‌شدت دوقطبی میکند و همه افکار، آرا، اندیشه‌ها، اندیشمندان و متفکران را می‌سوزاند. و راهکار برون رفت از این شرایط را اینگونه مطرح میکند که، باید کشور را از دوقطبی‌های افراطی نجات داد. باید کشور را از «خشم» نجات داد. همه ما ایرانیان مسئولیم که این خشم را در همه ابعادش بشناسیم و برای درمان آن بکوشیم. بیش و پیش از هر چیز هر‌آن‌کس که در حکومت است، مسئولیت سنگین‌تری دارد. البته بازنگری در فرهنگ سیاسی و ساختار حقوقی در اولویت نظریه‌پردازی برای برون‌رفت از یک بن‌بست تاریخی است که ظرفیت هولناکی مانند تجزیه ایران را دارد و مد‌نظر دشمنان است.
کد خبر: ۳۸۳۹۲۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۷/۱۷
پیامدهای مهاجرت نیروی فرهیخته؛
مهاجرت نیروی انسانی متخصص و آموزش‌دیده را می‌توان یک خسارت بزرگ برای اقتصاد ملی تلقی کرد؛ زیرا علاوه بر اینکه موجب محرومیت اقتصاد ملی از بخشی از عوامل تولید خود می‌شود، فرصت رشد و شکوفایی را نیز به رقبا هدیه کرده و آنان را در موقعیت مسلط قرار می‌دهد. اقتصاد ما در طول چند دهه گذشته متحمل خسارت جدی در این میانه شده است. از یک‌سو برخی از فعالان اقتصادی با امید گسترش کسب‌وکار اقدام به خروج سرمایه خود کرده و در کشورهای دیگر مستقر شده‌اند و از سوی دیگر نخبگان و دانش‌آموختگان کشورمان نیز تمایل جدی برای رفتن و رحل اقامت افکندن در کشورهای دیگر از خود نشان داده‌اند. بی‌کاری نیروی انسانی متخصص، تداوم رکود و نبود فرصت‌های جذاب سرمایه‌گذاری شرایطی را فراهم ساخته تا گروه درخورتوجهی از فعالان اقتصادی و نخبگان افق روشنی پیش‌روی خود نبینند و آینده شغلی خود را در کشورهای دیگر جستوجو کنند.
کد خبر: ۳۸۱۴۶۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۰۲
موانع و مشکلات می‌تو در ایران؛
معصومه ابتکار با اشاره به اینکه این مسئله در تمامی اقشار و اصناف وجود دارد معتقد است که پررنگ‌تر شدن این ماجرا در حوزه‌ی سینما سیاسی و تخریب سلبریتی و سینماگران است؛ او با اشاره به ماجرای سعید طوسی می‌گوید: «اصلا اجازه ندادند موضوع سعید طوسی باز و مسئله درست مطرح شود. اما این موضوعات در تمامی صنف‌ها وجود دارد حتی اینطور نیست که فکر کنید در صنف‌های مذهبی ما این مسائل وجود ندارد. متاسفانه در صنف‌های مذهبی هم وجود دارد. اما این آزار و اذیت‌ها در قشر تحصیلکرده کمتر است و این معضل به مهارت و آموزش‌هایی که در شئونات مهارت‌های خوب زیستن، رعایت حقوق دیگران، «نه» گفتن و… بستگی دارد. اگر فردی به رفتار خودش مسلط نباشد دچار آسیب می‌شود و اگر فرد مقابل او هم قدرت نه گفتن و اعتماد به نفس لازم را نداشته و آموزش ندیده باشد ممکن است دچار کج فهمی شود.
کد خبر: ۳۷۹۷۷۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۳/۲۶
واکنش رضا کیانیان به بیانیه زنان سینماگر؛
رضا کیانیان با اعلام حمایت از بیانیه زنان سینماگر در اعتراض به خشونت‌های جنسیتی در این عرصه گفت: من از این بیانیه حمایت می‌کنم، اما نکته مهم، باید تصریح کند که اکثریت مردان در سینما از این دسته نیستند و همچنین اکثریت زنان در سینما.
کد خبر: ۳۷۶۱۸۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۱/۱۵
مجید ابهری، آسیب‌شناس:
چندی پیش خانم دکتر محرز در مصاحبـــه‌ای گفته‌اند: «۶درصد از کارگران جنسی در تهران آلوده به ویروس ایدز هستند!»، اما با یک جست‌وجوی ساده در گوگل، می‌توانیم به اظهارات شگفت‌انگیز ایشان برسیم.
کد خبر: ۳۷۲۶۳۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۲۲
بیژن میرباقری:
بی تردید نمایش جایگاه زن در ادبیات نمایشی و نوع نمایش و‌پرداخت در انواع مدیا از تئاتر و سینما گرفته تا آثار نمایشی و غیر نمایشی تولیدی در رسانه‌ی ملی، تاثیر بسزایی در معرفی زوایای مختلف زن ایرانی و ماموریت‌های مختلف و موثرش در خانواده و در جامعه ایی دارد که امروزه به جرات می‌توان گفت نقش زن و مرد در آن به مساوات توزیع شده است که اگر این اتفاق به درستی نمایش داده نشود بی مهری تمام عیار برای زنی است که چه در مقام مادر و چه در مقام زن و حتی در غالب دختران گاهی کاتالیزور‌های موثر در شکل گیری هر رخداد اجتماعی و حتی سیاسی و اقتصادی هستند اگر نگوییم در نمونه‌هایی هم بر راس هرم اتفاقات مهم حضوری پر رنگ و به جا دارند.
کد خبر: ۳۷۰۸۵۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۰۱
فردین علیخواه؛
این روز‌ها شبکه‌های اجتماعی دارند به کارخانه تولید انبوه انسان‌های بی‌تمایز تبدیل می‌گردند. جامعه‌شناسان بیش از حد به رسانه‌های جدید و انسان قرن بیست و یکم خوشبین بودند.
کد خبر: ۳۷۰۷۹۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۳۰
آموزش و توسعه؛
مهندس محمد بحرینیان فعال و پژوهشگر صنعت در جلسه نقد کتاب فردریک لیست در نشست برگزار شده در مؤسسه دین و اقتصاد ، بیان داشت که ، «ما قویا با این انگاره خو گرفته‌ایم که آموزش پیش‌شرط اولیه توسعه است... اما این مورد مستند نشان می‌دهد که معکوس آن هم ممکن است، به‌گونه‌ای که توسعه اغلب مشوق آموزش می‌شود». در کشورهای جهان سوم، رونق منابع طبیعی نگرش‌های کوتاه‌مدت را بر سیاست‌مداران مسلط میکند که موجب اتخاذ سیاست‌های نامناسب و ناکارآمد می‌شود.صادرات منابع طبیعی موجب تقویت بخش‌ها و طبقات و گروه‌های ذی‌نفعی می‌شود که از سیاست‌های کندکننده رشد سود می‌برند، لذا دولت در کشورهای صادرکننده منابع طبیعی توجه زیادی به توسعه کیفی آموزش ندارد.
کد خبر: ۳۷۰۳۴۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۲۶
اتوپیای جهانِ پسامدرنیته؛
آدمی در جهان امروزین بشدت تنهاست. این حقیقت تلخی است که ما را گذری از آن نیست و نخواهد بود. عبور از عرصه جماعت گرایی به فردگرایی، نویدبخش هیچ آزادی رهایی بخشی برای انسان زمینی نبوده؛ بلکه تنها ما را به داخل قفس‌های تنگ و کوچِ درونمان رهسپار نموده است. آنگاه که از پیوند‌های جامعه سنتی خود عزم نیل به جهان مُتجدد را در سر پرواندیم هیچ گاه تصور آن را نمی‌نمودیم که دچار گسستی چُنین دلهره آور و دهشتناک گردیم.
کد خبر: ۳۶۹۴۳۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۱۴
فاطمه پاسبان مدرس دانشگاه؛
سال‌های سال از ما پرسیده شد که علم بهتر است یا ثروت و به ما قبولانده شد که علم بهتر از ثروت است. بعد از طی مدارج علمی فهمیدیم که بله علم بهتر از ثروت است، اما در چه جامعه ای؟ با نوعی نگاه تطبیقی و شاید بدبینانه بنظر می‌رسد در جامعه سنتی و حتی جامعه مدرن، علم ابزاری برای تبدیل شدن فرد عالم، به کارگر فکری و خدمات رسان تخصصی باشد. همچنین بنظر می‌رسد که در جامعه شبکه محور است که ارزش واقعی و برتری علم بر ثروت خود را نشان می‌دهد. قضاوت در خصوص وضعیت پاسخگویی به سوال قدیمی را شرایط کشور ایران را با یک سوال دیگر به خود خوانندگان می‌سپاریم. چرا با وجود قبول افزایش و خاص بینی حقوق اعضای علمی، شاهد همسان سازی اعضای هیات علمی آموزشی با اعضای هیات علمی پژوهشی نیستیم؟
کد خبر: ۳۶۸۳۸۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۰۱
فرزند پروری؛
کم توجهی ما به حقوق کودکان به چند جنبه غفلت، درگیری‌ها، تربیت ناشدگی خودمان در کودکی و مواردی همانند بر می‌گردد. شخصی دانستن بحث فرزندپروری و بی ارتباط دانستن موضوع به جامعه، کم توجهی و حساسیت پائین ما به علم حقوق، عدم تبیین حقوق کودک بعنوان یک شخص مستقل در قانون و آموزه‌های دینی، عجین بودگی با جامعه سنتی و همه گستری برخورد‌های عاطفی با کودکان و موردی بودن مصادیق آزار و ...، از علل کم توجهی به حقوق کودکان تا به امروز بوده است. اما در کنار آن، مواردی همانند ارتباط یابی بحث فرزند پروری به حیات اجتماعی و پرورش نیروی انسانی بشکل بینانسلی، ورود جامعه به مرحله گذار از سنت و افزایش مصادیق آزار، جهانی بودن موضوع حقوق کودک و ادله‌هایی از این جنس، باعث توجه و تاکید بر حقوق کودکان شده است.
کد خبر: ۳۶۵۸۶۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۰۱
احسان خوش‌نژاد؛
تثبیت شهروندی بمعنای گرایش صرف به جمع و نادیده گرفتن حقوق فردی نیست. برای مثال برخی معتقدند که این موضوع، نقطه‌ی تفاوت دموکراسی و لیبرالیسم است بطوریکه توجه در لیبرالیسم به فرد و آزادی‌های فردی معطوف است، اما در دموکراسی اولویت با قرارداد اجتماعی و نظر اکثریت است. هرچند که لیبرال دموکرات‌ها معتقد هستند این تفاوت و شاید تزاحم را با احترام به حقوق اقلیت مرتفع نموده اند.
کد خبر: ۳۶۴۴۳۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۱۴
در پی درگذشت آرامش دوستدار؛
اندیشه دوستدار را می‌توان در نسبت با جریان فکری برخی از منوالفکران پسامشروطه تعریف کرد که علت اصلی عقب‌ماندگی جامعه ایران از قافله تمدن را تنها در بنیاد فرهنگ و اندیشه آن جستوجو می‌کردند و یکی از مهم‌ترین مولفه‌های این بنیاد فرهنگی نیز سنت «دینداری» جامعه ایران بود.
کد خبر: ۳۶۳۸۵۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۰۸
ترس زنان و دختران؛
ماه‌جبین حکیمی، از بازیکنان تیم ملی والیبال بانوان افغانستان که در رده سنی جوانان بازی می‌کرد، توسط طالبان در شهر کابل ذبح شد (سر بریده شد).
کد خبر: ۳۶۳۱۰۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۷/۲۹
ترقی‌خواهی امیرکبیر؛
امیرکبیر نه تنها مستمری‌های چاپلوسان و متملقانی مانند شاعران درباری و صاحبان نفوذ را کم کرد، بلکه حتی از به کاربردن بیش از حد القاب و عناوین و همچنین از ریخت و پاش بیت‌المال به جهت تشریفات خودداری کرد. او مستمری‌های بسیاری از کسانی را که لایق نبودند، قطع کرد. به هر طریق صابون او به جامه‌ی کسانی که در دربار، حرمسرا و شهر‌ها و ... ذی‌نفوذ بودند، خورد.
کد خبر: ۳۶۳۰۷۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۷/۲۹